Yönetim Süreçleri

Diğer yazılar: Karar verme, Planlama, Örgütleme, İletişim, Etkileme, Koordinasyon (eşgüdümleme), Değerlendirme

Yönetim biliminin gelişim sürecine paralel olarak yönetim süreçlerinden (fonksiyonlarından) ilk bahseden kişiler de Klasik Yönetim teorisyenleri olmuştur. Yönetim bilimi gelişim gösterdikçe yeni yorumlar ve anlayışlarla birlikte farklı yönetim süreçleri tanımlamaları ortaya çıkmıştır. Yönetim sahasında ağırlığını hissettiren teorisyenlerin başında da Henri Fayol gelmektedir. “Henri Fayol, yönetim fonksiyonlarını beş başlık altında toplamıştır. Planlama, örgütlenme, yönetme (emir-kumanda), koordinasyon (eşgüdüm) ve denetleme” (Aydın, A., 2007: 71). Ancak Fayol’un önemini göremediği bir husus da “karar verme” adımıdır. Fayol bu adımı atlayarak “Planlama” ile başlamıştır (Bursalıoğlu, 2014: 19).

“Gregg de yönetim sürecini yedi ögeden oluşan bir eylemler bütünü olarak kabul etmektedir. Bu ögeler şunlardır: Karar verme, planlama, örgütleme, iletişim kurma, etkileme, koordinasyon (eşgüdümleme), değerlendirme” (Gregg, 1957: 269-317; Akt., Aydın M., 1998: 125-126).

Fayol’dan esinlenen diğer yönetim teorisyenleri:  “Luther Gulick ve Lyndall Urwick, bu süreçleri planlama, kadrolama, yöneltme, koordinasyon, raporlama, bütçeleme olarak sınıflandırmışlardır” (Şişman, 2013: 184). Fayol ve Gulick tarafından yürütülen çalışmaların farklı kamusal alanlarda yapıldığı görülmektedir. Eğitim kurumlarının dışında yürütülen bu çalışmaların, eğitim kurumlarına ve yönetimine uygulanmasındaki öncülüğü Jesse B. Sears’ın yaptığı görülmektedir (Aydın M., 1998: 123). Sears, yönetim süreçlerini şöyle ifade etmiştir: Planlama, örgütleme, yöneltme, eşgüdümleme ve kontrol etme (A.g.e: 123).

Campbell (1957: 269)’e göre yönetim sürecinin ögeleri şunlardan oluşmaktadır: Karar verme, Planlama, Örgütleme, İletişim sağlama, Etkileme, Koordinasyon sağlama, Değerlendirme (Campbell 1957: 269; Akt., Taymaz, 1995: 18).

Yönetim bilimi genel olarak üç döneme ayrılarak incelenmiştir. Bu dönemlerden ilki insan faktörünü göz ardı eden “Klasik Yönetim Kuramı”dır. Klasik yönetim kuramı kapsamında Taylor’un “Bilimsel Yönetim Yaklaşımı”, Fayol’un “Yönetim Süreci Yaklaşımı”, Weber’in “Bürokrasi Yaklaşımı” ile birlikte son olarak Gulick ve Urwick’ in “POSDCORB Formülü” ele alınmaktadır. İkinci dönem ise klasik yaklaşımlara tepki olarak doğan ve insan unsurunu temel alan “Neo-Klasik Yönetim Yaklaşımı” gösterilir. Son dönem olarak da yönetimi örgüt anlamında kavramlaştıran ve örgütü sosyal bir sistem olarak gören “Sistem yaklaşımları” incelenmektedir (Akçay, 2013: 174-190).

Yönetim süreçleri, birçok araştırmacı tarafından farklı yönleri ve işlevleriyle ele alınmıştır. Yönetim süreçleri işletmeler için farklı süreçler barındırırken, kamu kurumları için hatta eğitim kurumları için farklı formüller ortaya koymuştur. Bu araştırmada Bursalıoğlu (1972)’nun çalışmalarında kullanmış olduğu şu süreçlerden faydalanılmıştır Karar, Planlama, Örgütleme, İletişim, Etki, Koordinasyon ve Değerlendirme. Bu sıralamadaki bazı kavramlar; çeşitli kaynaklarda kullanılan, yaygın ve güncel adlandırmalara dayanılarak düzenlenmiştir. “Karar” kavramı “Karar Verme”, “Etki” kavramı “Etkileme” olarak ele alınmıştır.

Kaynak: Yönetim Süreçleri Bağlamında Bilgievlerinin İncelenmesi: Küçükçekmece Belediyesi Örneği, Erdi Demir, 2019, Yüksek Lisans Tezi