Yönetim Süreçleri: Etkileme

Ders Notları • 5 sene önce

Geleneksel örgüt kuramına göre, bireyi örgüt içinde etkilemenin tek yolunun yetki olduğu varsayılmıştır. Hatta örgüt yapısına, yetki ilişkilerinin bir sonucu olarak bakılmıştır (Fişek, 1979:136). Formal örgüt, doğası gereği bir kontrol sistemini gerekli kılar. Zira, örgütte gerekli düzeni koruyabilmek için en son çare olarak güce başvurulabilir. Örgüt amacını gerçekleştirmede, kendine yaşam gücü kazandıracak güdüleyici bir güç gerektirir (Aydın, 2000:155). Klasik kuram, kişilik, informal grup ve karar sürecini önemsemediği gibi davranış bilimlerinden de yararlanamamıştır. Etkinin önemi davranış bilimlerinin yönetime girmesi ile artmıştır (Bursalıoğlu, 2000:119).

Taymaz (2001a:44), etkilemeyi örgütün amaçları doğrultusunda insan çabalarına yön ve bütünlük kazandırma süreci olarak tanımlar. Otorite çeşitli etkileme yollarından sadece birisi ve en son başvurulması gereken yoldur (Aydın, 2000:155). Bursalıoğlu (2000:120), yöneticinin etkileme yollarını iç ve dış yollar olarak şu şekilde gruplar:

İç Yollar Dış Yollar
1.Astların karar sürecine katılması 1.İnformasyon sağlanması
2.Örgütün ve kararların benimsetilmesi 2.Hizmet içinde yetiştirilmesi
3.Bireysel ihtiyaçların karşılanması 3.Yetkinin yerinde kullanılması

Örgütsel amaç ve değerlerin içselleştirilmesi ve onlara güçlü bağlılık, en etkili güdü tarzlarından biridir (Balay, 2000:5). Aydın (2000:155), bu konuda; yönetimsel liderliğin ölçütünün, örgüt üyelerinin örgütün amacının gerçekleştirilmesinde düzenli ortak çabaya katkıda bulunabilecek biçimde etkilenmelerinin derecesi olduğunu belirterek şu noktalara dikkat edilmesi gerektiğini ifade eder:

1. Örgüt üyeleri açısından çekici örgüt amaçlarının saptanması,
2. İlgili personelin tümünün kişiliklerinin ve liderlik becerilerinin vurgulanması,
3. Örgütle olan ilişkilerde doyumla sonuçlanan bireysel deneyimlerin sağlanması,
4. Kullanabilecek herkese, gerekli enformasyonun sağlanması,
5. Örgüte bağlılığın geliştirilmesi,
6. Yararlı öneri ve öğütlerin verilmesi,
7. Bireylerin gelişimlerinin sağlanması,
8. Yöneticiye ve diğer statü liderlerine verilmiş yetkilerin kullanılması.

Kaynak: İlköğretim Okullarına Sınavla Atanan Yöneticilerle, Sınavsız Atanan Yöneticilerin Yönetim Süreçlerine İlişkin Yeterliklerinin Değerlendirilmesi, Erol Bulut, Haziran, 2007