Egitimyonetimi.org satışa sunulmuştur. İletişime geçmek için tıklayınız

Yönetim Süreçleri: Planlama

Ders Notları • 5 sene önce

  1. Karar Alma
  2. Planlama
  3. Örgütleme
  4. İletişim Kurma
  5. Etkileme
  6. Eşgüdümleme – Koordinasyon
  7. Değerlendirme

Planlama örgütteki her seviyede gerekli olan bir yönetim fonksiyonudur. Planlama gelecekteki olaylarla ilgilenmeyi gerektirir ancak gelecekteki durumun bu günden şekillendirilmesidir. Planlama amaçları ortaya koymak ve bu amaçlara nasıl ulaşılacağına karar vermektir. Planlama yapılırken karar alma işlevi yerine getirilir. Aşağıdaki şekilde planlama fonksiyonu görülmektedir (Özalp, 2012: 6).

Örgütler açısından planlama, önceden belirlenen örgütsel amaçların gerçekleşebilmesi için yapılması öngörülen eylemlerin belirlenmesi, bir başka ifadeyle, örgütsel amaçları gerçekleştirmek için örgütün kaynaklarının nasıl sağlanıp kullanılacağının kararlaştırılmasıdır. Planlama, geleceğe dönük yapılacak eylemlere ilişkin olup örgütün bütün boyutlarını kapsayan bir süreçtir. Planlama, geleceği tahmin etmeyi, gelecekteki fırsat, risk ve tehditleri görmeyi, seçenekler arasından tercih yapmayı, öncelikleri belirlemeyi gerektirir (Şişman, 2012: 187).

Planlama, ne yapılacağının ve/veya neyin, ne zaman, nerede ve kim tarafından yapılacağının önceden kararlaştınlması sürecidir. Planlama, örgütün ulaşmak istediği hedefleri önceden belirleme sürecidir. Planlama, yönetim olgusunun ilk ve temel evrensel öğesidir. Planlama, örgütlerin kısa, orta ve uzun dönemde ulaşmak istedikleri hedefleri belirlemektedir (Genç, 2008: 60). Bir örgütle insan kaynaklarının sağlanması ve kullanılması için bir araç olarak görülen plan aşağıdaki özellikleri taşımaktadır (Taymaz, 2003: 36);

  • Plan geleceğe yönelik yapılan bir çalışmadır.
  • Planlama bir seçme ve karar eylemidir.
  • Planlama birbirine bağlı bir dizi kararları birlikte getirir.
  • Planlama düşünmeyi öngören zihinsel bir süreçtir.
  • Sistemi araştırma yolu ile yönetmeyi öngörür.
  • Plan yönetimin pusulasıdır.
  • Planlama bir uzmanlık işidir.

Planlama sürecinin başarısı sistematik bir çalışmayı gerektirir. Gelişigüzel yapılan bir planlama zaman ve kaynak israfına yol açmaktadır. Bu nedenle planlama sürecinde  belirli aşamalar takip edilmelidir. Yoğun bir çalışmayı gerektiren her aşamanın rasyonel verilerle ele alınması gerekir. Bu bağlamda planlama sürecinin aşamaları genel olarak şöyle sıralanmaktadır (Tunçer, 2012: 168 – 171);

Verilerin Değerlendirilmesi ve Amaçların Belirlenmesi: Örgüt içi ve dışı kaynaklardan bilgilerin toplanıp değerlendirilmesi sonucunda örgütsel amaçlar tespit edilir. Amaçlar örgütün mevcut kaynak ve imkanlarına uygun şekilde belirlenmelidir. Ancak bu şekilde doğru, gerçekçi ve ulaşılabilir amaçların tespiti mümkündür. Yönetimin temel görevi rasyonel amaçların belirlenmesi ve gerçekleştirilmesidir. Amaçlar olmadan, örgütsel faaliyetlerin bir tarafa yoğunlaştırılması ve örgütsel kaynakların israf edilmeden yönetilmesi mümkün değildir. Amaçlar faaliyet ve çabaların nedenidir.

Örgütsel Amaçlara Uygun Seçeneklerin Belirlenmesi: Planlama sürecinin bu aşamasında, örgütün gelecekte ulaşmak istediği amaç ve hedeflere nasıl ulaşılabileceği yönelik seçeneklerin belirlenmesi söz konusudur.

Alternatiflerin Değerlendirilmesi ve Seçim Yapma: Planlama sürecinin bu aşamasında, örgütün amaç ve hedeflerine ulaştıracak seçenekler ve hareket tarzlan arasında en uygun olanınm seçilmesi söz konusudur. Ancak bazı durumlarda birden fazla seçenek birlikte uygulamaya konulabilir.

Alt Planların Yapılması: Bir karara vanlarak en uygun alternatif hareket tarzı belirlendikten sonra yapılacak iş, esas plana yardımcı olmak üzere, seçilen alternatifin uygulanabilmesi için çok sayıda alt planların yapılmasıdır. Bir esas planı gerçekleştirmek için, örgütün bütün bölümlerinin yöneticileri de alt planlar yaparak uygulamak zorundadırlar.

Planlama Sürecinin Gözden Geçirilmesi ve Güncellenmesi: Planlama işlevinin dinamik bir özellik taşıması nedeniyle, elde edilen sonuçların sürekli olarak gözden geçirilmesi, ortaya çıkan olumsuz sonuçların nedenlerinin araştırılarak düzeltilmesi ve olumlu sonuçların yaygınlaştırılması esastır. Planlama süreci, örgütlerin içi ve dış çevrede meydana gelen değişiklikleri sürekli izlemesini ve bunlara en kısa sürede uyum sağlamasını gerektirir. Bu nedenle planların sürekli güncellenmesi kaçınılmazdır.

Planlamanın dinamik nitelikte ve esnek olması gerekir; çünkü geleceğin neler getireceği önceden tam olarak bilinemez. Planlama bir dereceye kadar gelecekteki koşulların ne olacağına ilişkin tahminlere dayanır. Bu nedenle, planın tahmin edilenden farklı koşullara uyum gösterecek düzeyde esnek olması gerekir (Genç, 2008:64).

Kaynakça:

  1. Özalp, İnan. Yönetim ve Organizasyon, Editör: Celil Koparal, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayını, Eskişehir 2012.
  2. Şişman, Mehmet, Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi, Pegem Akademi, Ankara 2012.
  3. Genç, Nurullah. Meslek Yüksekokulları İçin Yönetim ve Organizasyon, 2.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2008.
  4. Taymaz, Haydar. Okul Yönetimi, Pegem Yayıncılık, Ankara 2003.
  5. Tunçer, Polat. Yönetim ve Organizasyon, Beta Basım, İstanbul 2012.

Makale Kaynağı: Belediyelerin Gerçekleştirdiği Yaygın Eğitim Hizmetlerinin Eğitim Yönetimi Bağlamında Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Abdurrahman Kuzu, Şubat, 2014

💬 Yorumlar
  1. Yönetim Süreçleri: Karar Alma - Eğitim Yönetimi
    6 sene önce

    […] Yönetim süreçlerinden “Planlama” adımına dair ilgili yazı için tıklayın. […]

  2. Eğitim Yönetimi Nedir? - Eğitim Yönetimi
    6 sene önce

    […] Eğitim Yönetimi‘ne dair içerikler için ana sayfamızı ziyaret ediniz. […]

  3. Yönetim Süreçleri: Örgütleme - Eğitim Yönetimi
    6 sene önce

    […] Yönetim süreçlerinden “Karar Alma” adımına dair ilgili yazı için tıklayın. Yönetim süreçlerinden “Planlama” adımına dair ilgili yazı için tıklayın. […]

  4. Yönetim Süreçleri - Eğitim Yönetimi
    6 sene önce

    […] Süreçleri: Karar Alma Yönetim Süreçleri: Planlama Yönetim Süreçleri: […]

  5. Yönetim Süreçleri: İletişim Kurma - Eğitim Yönetimi
    6 sene önce

    […] Planlama […]