Egitimyonetimi.org satışa sunulmuştur. İletişime geçmek için tıklayınız

Vroom’un Beklenti Kuramı

Eğitim • 4 sene önce

Süreç kuramı olarak Vroom’un beklenti ya da ümit kuramı, çalışanların işindeki başarısı ya da iş doyumu davranışlarının ödüllendirilmesi ile ortaya çıkmaktadır. Vroom üç ana varsayım ile çalışanların işyerindeki davranışlarını sınıflandırmıştır (Eren, 2016: 532):

  • Çalışanların davranışlarının ortaya çıkmasına neden olan faktörler, çalışanın istek ve beklentileri ile çevresel koşulların etkileşimi ile ortaya çıkmaktadır.
  • Her insanın birbirinden farklılaşan ihtiyaç ve beklentileri bulunmaktadır. Bu nedenle, çalışanların çaba ve emekleri karşılığında beklentilerini oluşturan ödüller farklılık gösterebilir.
  • Çalışanlar kendileri için önemli ödüllere ulaşmak için alternatif davranışlardan algılarına uygun bir şekilde seçim yaparlar.

Beklenti kuramı, çalışanların akılcı ve rasyonel davranışlara yoğunlaştığını göstermektedir. İnsanlar kendilerine sunulan seçeneklerden hangisini seçeceklerine ulaşabilecekleri ödülün kendileri için değerli olup olmaması ile karar vermektedir. Kişisel farklılıklardan doğan ve bireylerin tercihlerini etkileyen faktörlerin iş doyumunda etkili olabilmesi için ortaya konan ödülün birey için anlamlı ve değerli olması gerekmektedir (Can, Aşan Azizoğlu ve Miski Aydın, 2015: 114).

İş doyumuna yönelik olarak ortaya konan bu motivasyon kuramında çalışanların beklentileri önemli yer tutar. Bu kurama göre, çalışanların belli bir iş için enerjisini ortaya koyması iki ana faktöre bağlıdır. Bu faktörlerden birincisi “Valens” olarak tanımlanan ve bireyin ödüle ulaşma arzusunun düzeyini göstermesi ve ödüllendirilme olasılığını ifade eden bekleyiştir. Bu nedenle bireyin iş doyumu valens ile bekleyişin etkileşimi ile ortaya çıkar ve çalışanların beklentilerinin ne düzeyde karşılandığı, bir başka ifade ile ödülün çalışanların ihtiyaçlarını tatmin etme değerini ifade etmektedir (Koçel, 2010: 632-633). Vroom kuramında çaba performans ilişkisi, performans ödül ilişkisi ve ödül ve bireysel amaç ilişkisini formüle ederek, beklenti kuramını oluşturmuştur. Bu nedenle, çalışanın iş doyumuna ulaşması için çaba, performans ve ödüllerin çalışanın kişisel amacına uygun olması gerektiği ileri sürülür. Aşağıdaki şekilde Vroom’un beklenti kuramı gösterilmektedir.

Şekil 2.8 İncelendiğinde valence olarak tanımlanan ödülün değeri, bireyin algısındaki değeri ile ilgilidir. Örneğin çalışanın emeği karşılığında elde edeceği ödül kişisel amaçlarına uygun bir şekilde değerli değil ise bireyin performansı düşecek ve iş doyumu azalacaktır. Bu kurama göre maddi ödüllere ihtiyacı olan çalışanın terfi etmesine karşılık maaşı artmadığında iş doyumu artmayacaktır. Bu kuram, bütün çalışanların kişisel özellik ve beklentilerine uygun bir şekilde özel iş doyum faktörlerine sahip olduğunun açıklanması bakımından önem kazanmıştır (Basım, 2014: 20).

Kaynak: Öğretmenlerin Mesleki İmajlarının İş Doyumlarına Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, 2019: Hüseyin Onur Cansız

💬 Yorumlar

  1. Süreç Kuramları – Eğitim Yönetimi
    4 sene önce

    […] VROOM’UN BEKLENTİ KURAMI LAWLER VE PORTER’IN GELİŞTİRİLMİŞ BEKLENTİ KURAMI ADAMS’IN EŞİTLİK KURAMI LOCKE’UN AMAÇ KURAMI […]