Makale: Örgüt Biliminde Türk Yöneticilerinin Alacağı Dersler, Bazı Uyarılar ve Öneriler
Makaleler, Örgüt Bilimi • 5 sene önceYayın yeri: “Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları” kitabı
ÖZET:
Bu çalışmamdaki amaç, görünüşte kolay ama aslında son derece zor olan bazı sorulara cevap aramaktır. Yönetim ve örgütler üzerine yapılan araştırmalar, Türk yöneticileri için ne derece geçerlidir? Örgüt bilimi (organizational science) kuramlarının Türkiye bağlamına uygulanması ile ilgili sorunlar varsa ki ben olduğunu iddia ediyorum- bunlar nasıl çözülebilir? Bir Türk yöneticisi, yönetim konusu ile ilgili yabancı kaynaklı akademik bilgilere nasıl yaklaşmalıdır? Türk yöneticiler yabancı uzmanlara ne gibi sorular sormalıdır? Son olarak, Türk bilim adamları ve yöneticilerinin birlikte çalışıp Türkiye bağlamına en uygun model ve uygulamaları geliştirmeleri nasıl gerçekleştirilebilir?
Bu soruları ortaya atmam ve örgüt biliminin Türkiye’deki uygulaması ile ilgili şüpheleri dile getirmenin nedenleri aşağıdaki önermelere dayanmaktadır:
1-Türkiye’deki yöneticilerin ulaşabildiği örgüt bilimi ile ilgili bilgilerin kökeni çok büyük oranda Amerikan bilim çevresidir.
2- Amerikalı bilim adamları teorilerini geliştirirken Amerika dışındaki kapsam, model, araştırma ve değerleri yeterince dikkate almamışlardır.
3- örgüt biliminde kültürlerarası ve milletlerarası karşılaştırmalar yapan çalışmaların sayısı oldukça azdır; Amerikan kaynaklı kurumsal araştırmaların bulguları da farklı kültürel ve kurumsal ortamlarda test eden çalışmalar da sayılıdır.
4- Amerika ve Türkiye’nin kurumsal koşulları ve temel kültürel değerleri birbirinden oldukça farklıdır.
5-Bugüne kadar Türk bilim adamları tarafından Türkiye’deki örgütler kapsamında gerçekleştirilmiş olan özgün çalışma sayısının azlığı da yönetimle ilgili bilgilere ulaşmak için yabancı kaynaklara yönelme eğilimi arttırmıştır.
6-Dolayısıyla, Türk yöneticilerin ulaşabildiği örgüt bilimi ile ilgili bilgilerin ne kadarının Türkiye ortamında uygulanabilir olduğunu kestirmek zordur.Tüm bunlara rağmen, ben örgüt biliminin büyük bir kısmının Türkiye çerçevesine de uygun nitelikte olduğuna inanıyorum. Yöneticilerin hocası olarak, çoğu kuramların yöneticilere “en iyi uygulamaları” bulmakta yardımcı olduğunu ama bu uygulamaların gerçekleştirilmesinde kültürel ve kurumsal farklılıklarla ilgili değişkenlerin dikkate alınması gerektiğini öğretiyorum. Ancak, bu inancımı doğrulayacak görgül (veriye dayalı; ampirik) kanıtların henüz yeterli düzeyde olmadığını da belirtmeliyim. Bu yüzden konuya tedbirli ve dikkatli yaklaşıyorum. Bu makalenin kalan kısmında, yukarıdaki önermeleri kanıtlamaya çalışacağım.
MAKALE KAYNAĞI: “BOYACIGİLLER, Nakiye (2000).“Örgüt Biliminden Türk Yöneticilerinin Alacağı Dersler: Bazı Uyarılar ve Öneriler”, Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları, Türk Psikologlar Derneği Yayını No: 21, Ankara. s.3-22. ”