Günümüzde Öğretmenlik Mesleğinin İmajı

Öğretmenlik mesleğinin iki farklı boyutu bulunmaktadır. Bu boyutlardan birincisi meslek üyesi bireylerin yaptıkları öz değerlendirme ve algılar diğer boyut ise öğretmenlik mesleğine yönelik veli, öğrenci ve diğer paydaşların algılamalarıdır. Bu algılamalar öğretmenlik mesleğine yönelik soru gruplarının cevaplandırılması ile elde edilmekte ve ilgili grupların mesleğe yönelik imaj algıları ölçülebilmektedir. Ancak buna karşılık öğretmenlik mesleğinin doğru ve gerçekçi bir şekilde algılanması çoğu zaman farklılık gösterebilir (Bağçeci, Çetin ve Ünsal, 2013: 36). Öğretmenlik mesleğinin imajını pek çok faktörün etkisi altındadır. Bu nedenle öğretmenlik mesleğindeki her bir boyut farklı düzeylerde öğretmenlerin duygu ve düşüncelerini etkileyebilmekte ve kişisel algılamasını farklılaştırabilmektedir. Öğretmenlik mesleğinin imajını etki eden unsurlar aşağıdaki Şekil 2.3’de gösterilmiştir.

Şekil 2.3. incelendiğinde öğretmenlik mesleğinin imajını etkileyen faktörler içinde, mesleğin sahip olduğu özellikler, mesleğin toplumsal düzeyde statüsü,, kişisel imaj, bireyin mesleğe yönelik tutumu, okul örgütünün imajı ve öğretmenin niteliği bulunmaktadır (Ünsal, 2015: 31).  Öğretmenlik mesleği kendine özgü koşulları ile toplumsal düzeyde önemli bir etkiye sahip olmasına karşılık mesleğin imajı istenilen düzeyde değildir. Öğretmenliğe yönelik olarak toplumun genel tutumu öğretmen imajını da etkilemektedir (Sönmez ve Cemaloğlu, 2017: 2119).

Türkiye’de bireylerin geleceklerini garanti altına almak para kazanma isteği, öğretmenlik mesleğinden elde edilen ücret ile karşılanamamaktadır. Kamu kesiminde çalışan öğretmenlerin ücretlerinin diğer meslek gruplarına göre daha düşük olması asgari yaşam koşullarının oldukça zor karşılayan öğretmenlik mesleğinin imajını olumsuz etkilemektedir (Gönülaçar, 2016: 14).

Öğretmenlere sağlanan izin haklarının diğer kamu görevlilerine sağlanan izin hakkının üzerinde olması, öğretmenliğin dışsal motivasyon kaynakları arasında sayılan iş saatleri, tatil süreleri, iş yükü ve huzurlu çalışma ortamı gibi konular çalışma koşullarının öğretmenlik mesleğinin imajına olumlu katkısı olduğu bilinmektedir. Öğretmenlerin farklı kademelerde farklı hizmet süresi olması, taşra ve büyük şehirlerdeki öğretmenlerin farklı çalışma koşullarına sahip olması da öğretmenlerin mesleklerine yönelik imajlarını etkilemektedir (Eğitim İzleme Raporu, 2019: 75). Eğitim kurumları açısından düşünüldüğünde öğretmenlerin okulda kararlara katılımı oldukça sınırlıdır. Türk eğitim sisteminin merkeziyetçi bir yapıya sahip olması ve tüm kararların merkezden alınması nedeniyle eğitim sisteminde öğretmenlerin yönetimsel süreçlere aktif olarak katılım sağladığı söylenemez. Ayrıca,  öğretmenlerin mesleklerinin yeterince saygın olmadığına ilişkin düşünceleri hakimdir (Eğitim-Bir-Sen, 2014: 100).

Kaynak: Öğretmenlerin Mesleki İmajlarının İş Doyumlarına Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, 2019: Hüseyin Onur Cansız