Egitimyonetimi.org satışa sunulmuştur. İletişime geçmek için tıklayınız

Frederick W.Taylor’un Bilimsel Yönetim Kuramı

Ders Notları, Yönetim Kuramları • 5 sene önce

 

Taylor 1911 yılında, o zamana kadar yapmış olduğu çalışmalarını “İşletmelerin Bilimsel Yönetimi” adlı bir yapıtta özetlemiştir. Taylor, incelemelerinde, sanayide çalışan işçilerin ekonomik olarak çalıştırılmadıklannı gözlemlemiştir. Bu durumun iki zararlı sonucu olmaktaydı;

  1. İnsan, iş için gerekli olmayan bir takım hareketleri yapmaktaydı. Böylece, işe harcayacağı enerji ve zamanın büyük bir kısmı boşa gidiyordu. En basit yapabileceği işleri, daha güç ve karmaşık yol ve yöntemlerden hareket ederek yaptığı için çabuk yoruluyordu.
  2. Çalışma zamanını tamamlayıp belli bir süre sonra işe paydos etmesi sonucunda, elde edilen verim düşük olmaktaydı. Çünkü, kişinin gerekli hareketler yanında gereksiz olanlarını da yapması, hem saat başına üretimi azaltmakta ve hem de işçiyi daha çok yorarak, çalışma saatleri ilerledikçe verimini düşürmekteydi.

Taylor çalışmalarının büyük bir kısmını üretim atölyelerinde ve rutin işler yapan işçilerin iş tiplerini inceleyerek geçirmiştir. Ancak incelediği işler, büyük ölçüde devri tekrarlanan işlerdir. Tecrübeli ve bilgili bir iş gören, bu tür işlerde belirli bir yöntemi geliştirebilmekteydi. Aynca bu işler; iş görenin düşünsel çabalarına gerek olmadan zamanla kazanılan alışkanlıklarla yürütülebilmektedir.

Bu tür işlere bilimsel dilde “teknik işler” adı verilmektedir. Taylor ve onun kurmuş olduğu Taylorizm ekolünün izleyicileri, yapmış oldukları çalışmalarda; iş görenlerin, işleri yaparken çoğu zaman atıl duran vücut azalarından gereken şekilde yararlanamadıklarını, gereksiz hareket ve oyalanmalarla standart bir çalışma hızı veya temposuna erişemediklerini, çalışma süreleri ile dinlenme sürelerinin iyi ayarlanamamasının yorgunluğu arttırdığı ve dayanıklılığı azalttığını, nihayet bu üç hususun iş verimliliğini düşürdüğü, zaman ve para kayıplarına neden olarak maliyetleri yükselttiğini ortaya çıkarmışlardır.

Taylor ve arkadaşlarının, insan sorunlarına bakış açıları, daha çok teknik adam, yani mühendis gözüyle olmuştur. Bu nedenle, rutin ve alışılmış işlerin etkin bir biçimde örgütlendirilmesi ve yürütülmesi için yöntem geliştirme çabalarından öteye geçememiştir. Taylor’un üç ana ilkesi vardı:

  1. Bir iş en verimli şekilde yapılmak isteniyorsa, eski alışılmış usulleri bir kenara bırakarak yeni yöntemler geliştirilmeye çalışılmalıdır. Bu amaçla, zaman ve hareket etütlerine girişilmelidir. İşte gereksiz yapılan hareketler kesinlikle önlenmelidir. Bunun için üç ile beş yıllık bir zaman gerekebilir.
  2. İşi, etkin (en iyi şekilde) ve hızlı bir biçimde yapabilmesi için iş göreni özendirmelidir. Bu, belirli üretim miktarına (Standart hedefe) ulaşan kimselere normal ücretler dışında prim ve ikramiyeler verilerek gerçekleştirilebilir.
  3. İşgörenin çalışmasını belirleyen kuralları kapsayan yöntemi uygulamak ve diğer çalışma koşullarını (makinelerin hızı, işlerin sırası gibi) düzenlemek için tecrübeli ustabaşılar kullanılmalıdır. Bilimsel yöntemlere aykırı hareket edenler cezalandırılmalıdır.

Bu üç ilkeye ilave olarak Taylor’un önemli olmayan bir dördüncü ilkesine de burada değinmeden geçemeyeceğiz. Taylor, genç ve yöntem geliştirme görevi ile yükümlü olan alt kademelerde görevli mühendislere “geliştirdiğiniz yöntem ve sistemleri üst kademe yöneticilerini tamamen ikna etmeden yürürlüğe koymaya kalkmayınız.” öğüdünde bulunmaktadır.

YÖNETİM KURAMLARI
Klasik Yönetim Kuramları
Bilimsel Yönetim – Taylorizm
Yönetim Kuramı – H. J. Fayol
Bürokrasi Kuramı – Max Weber

💬 Yorumlar

  1. Klasik Yönetim Kuramları - Eğitim Yönetimi
    6 sene önce

    […] KURAMLARI Klasik Yönetim Kuramları Bilimsel Yönetim – Taylorizm Yönetsel Kuram – H. J. Fayol Bürokrasi Kuramı – Max […]

  2. EKYS Sınavı Ne Zaman? ve EKYS Çıkacak Konular – Eğitim Yönetimi
    4 sene önce

    […] bilmekte fayda var. Bu açıdan Klasik Yönetim Kuramları ve Klasik dönemin alt kuramı olan Frederick W.Taylor’un Bilimsel Yönetim Kuramı ve H. Fayol’un Yönetim Kuramı ve Liderlik konusuna göz gezdirmekte fayda […]