Eğitim Denetimi Nedir?

Denetim kamu sektöründe ve ya tüzel kişiliği bulunan kurumlarda yapılmakta olan işlerin mevcut mevzuata uygun olarak yapılıp yapılmadığının yetkili kimseler tarafından denetlenmesi ve gözetlenmesi sürecidir (Türkyılmaz, 1966 akt. Taymaz, 2002, s.4).

Denetim bağlı bulunduğu kuruluşun amacına en verimli şekilde zamanında ve mevcut hukuk düzenine uygun olarak ulaşıp ulaşmadığını, amaca yönelmede kullanılan metotların yapılan işlem ve eylemlerin uygunluğu bunların verimi etkinliği ve hizmet kalitesini sağlayıp sağlamadığını araştırmak ve kontrol etmek; ulaşılması öngörülmüş hedeflerden mevzuattan sapmalar varsa bunları ve meydana geliş nedenlerini ortaya çıkarmak bu sapmaların düzeltilmesi için uygulayıcıya ve kuruluşun başındaki kişiye ışık tutacak şekilde mümkün olan en iyi ve tutarlısını seçerek tavsiyelerde bulunmak bunlarla ve eğitim, haberleşme, merkezle taşra arasında köprü kurmak, merkezin hizmetin yürüyüşü ile her türlü planlama ve düzenleme çalışmalarına katılma gibi görevlerle, hizmetlerin örgütün amacına en uygun tarzda yürütülmesine yardımcı olmaktır (Amme İdaresi Bülteni, 1966, akt. Taymaz, 2002, s.4).

Denetim kavramlarının incelenmesinde eğitim denetimi, sorunları ve çağdaş denetim yaklaşımları, eğitim hukuku ve soruşturma, Türk Eğitim Sisteminde denetim konuları ana başlıklardır (Ensari ve diğerleri, 2009, s.174).

Kaynak: Eğitim Yönetimi Ve Denetimi Anabilim Dalında Yapılmış Lisansüstü Tez Çalışmalarının İncelenmesi, Güzin Polat, 2010

Eğitim sistemlerinin, ülke kaynaklarının verimli bir şekilde kullanımı ve çağın gerektirdiği yeterliklere sahip bireylerin yetiştirilmesinde büyük önem taşıdığını söylemek mümkündür. Bu bağlamda, eğitim alanındaki çalışmalar incelendiğinde; her ülkenin sosyal, siyasi ve kültürel özelliklerini yansıtan kendine özgü bir eğitim sisteminin varlığından söz edilebilir. Ancak, bu sistem içerisinde tüm öğrenciler için zengin ve üretken bir öğrenim ortamı sağlayan eğitim kurumları bir başka deyişle okullara sahip olmak günümüzde tüm ülkelerin ortak beklentilerinden biri olarak
karşımıza çıkmaktadır. Bu beklentiye ulaşmak adına da, genel olarak her eğitim aşamasında amaç ve hedeflerin ortaya konulduğu görülmektedir (Macnab, 2004, 53). Bu amaç ve hedeflerin gerçekleştirilme düzeyini saptamak, daha iyi sonuçlara ulaşabilmek için gerekli önlemleri almak ve süreci geliştirmek noktasında ise denetim sistemleri kilit rol oynamaktadır (Aydın, 2000, 11).

Eğitim sisteminde denetim uygulamalarının yürütülmesi gerektiği yönünde eğitimciler arasında ortak bir anlayışın olduğu söylenebilir. Her kurum, belli bir amaç veya amaçlar bütününü gerçekleştirmek için kurulur; bu amaca ulaştığı sürece de varlığını sürdürebilir. Dolayısıyla, var oluş nedeni olan amacını gerçekleştirme düzeyini sürekli olarak bilmek ve izlemek durumundadır. Bunun için de girdi, süreç ve sonuçların sürekli olarak izlenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir (Aydın, 2000, 11). Benzer şekilde, Demirkasımoğlu (2011, 24)’na göre, “kurumun amaçlarına ne düzeyde ulaştığı, kaynaklarını ne şekilde etkili kullanabildiği ve hizmet sürecinin nasıl geliştirebileceği” gibi soruların yanıtlanabilmesi için eğitim öğretim sürecinin denetlenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, Aydın (2000,11) tarafından da belirtildiği üzere, sürekli bir izleme, inceleme, değerlendirme ve geliştirme uygulamalarını kapsayan denetim, eğitim sistemlerinin vazgeçilmez bir süreci olarak görülmektedir.

Kaynak: Milli Eğitim Denetçilerinin Risk Odaklı Kurum Denetim Modelini Benimseme Ve Okullarda Uygulanabilir Bulma Düzeyleri, İlke Katipoğlu, 2014