Amerika ve Avrupa’da Eğitim Yönetimi Gelişimi
Ders Notları • 5 sene önceAlanın bir bilim dalı olarak Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nde biçimlenip geliştiği bir olgudur. Ancak bir de aynı dönemlerde kıta Avrupasında yaşanan gelişmeler var. Dolayısıyla alanın evrimini, ABD’de ve Kıta Avrupasında olmak üzere incelemekte yarar var.
ABD’de Eğitim Yönetimi
Murphy’nin de (1988) belirttiği gibi okul yöneticileri hazırlama programları tarihi, eğitim yönetimi alanının gelişimini izlemek için de gereklidir. Alanın epistemolojik temelleri, mesleğin akademik ve pratik boyutları arasındaki ilişki, ayrıca da alanın köklü değerleri yönetici hazırlama programlarının gelişiminde etkili faktörlerdir. Diğer bir deyişle, yönetici hazırlama Programlarının incelenmesi alanın epistemolojik temellerini, mesleki ve akademik boyutları arasındaki bağlantıyı ve alanın köklü değerlerini görme olanağı verecektir. Murphy (1988) eğitim yönetiminde yönetici hazırlama- yetiştirmeyi tarihsel olarak dört dönemde betimlemektedir. Aşağıda kısaca açıklanan bu dönemler eğitim yönetiminin tarihsel olarak nasıl algılandığını da çok isabetli bir şekilde ortaya koymaktadır:
1. 1820- 1899; ideolojik dönem,
2. 1900- 1946; reçete (prescriptive) dönemi,
3. 1947- 1985; bilimsel dönem/ davranış bilimleri dönemi,
4. 1986 başları; diyalektik dönem
Avrupa’da Eğitim Yönetimi
Avrupa’da ise üniversiteler bünyesinde eğitim bilimleri alanında Leipzig (1906), Berlin (1907), Munih (1910), Tubingen (1911), Hamburg (1912) üniversitelerinde kurulan enstitüler önemli bir yer tutmaktadır. Çekoslovakya’da 1900’de, Macaristan’da 1912’de, Belçika’da 1923’te, Romanya’da 1925’te Hollanda’da 1931’de eğitime ilişkin çalışmalar yapmak üzere pedagoji laboratuarları kurulmuştur. Bu oluşumlar I. Dünya Savaşı’na dek eğitimde deneysel araştırmaların yapılması amacıyla pek çok kurumun kurulduğunu göstermiştir. Bu dönemi, eğitim bilimlerinin kurumsallaşmasına olanak tanıyan örgüt ve kuruluşların kurulması dönemi olarak nitelemek mümkündür. Bu kurumlardan bazıları eğitim bilimlerinin kurumsallaşmasında başrolü oynamıştır. Örneğin Londra Üniversitesi Eğitim Enstitüsü ve Cenevre Üniversitesi Psikoloji ve Eğitim Bilimleri Fakültesi böyledir (Hofstetter ve Schneuwly, 2004, akt. Aydın, Kepenekçi, Memduhoğlu ve Oğuz, 2005).
Hofsteter ve Schneuwly (2001) 1950’lerden başlayarak 1980’lere dek devam eden dönemi, eğitim bilimleri disiplininin kurumsallaşması dönemi olarak görmektedir. Almanya, Avusturya, Portekiz, İtalya ve Finlandiya gibi ülkelerde üniversite düzeyinde eğitim bilimleri alt disiplinlerinde bu arada eğitim yönetiminde araştırmalar yapıldığı görülmektedir. Ayrıca bu dönemde Hollanda; İsveç, Almanya gibi ülkelerde sadece eğitim bilimleri alanlarında araştırma projeleri yürüten yerel yönetimlere bağlı araştırma enstitülerinin kurulduğu tespit edilmiştir. Hofstetter ve Schneuwly, 2004, akt. Aydın, Kepenekçi, Memduhoğlu ve Oğuz, 2005).
Avrupa’da ise, İsviçre’de 1912 yılında Jean Jacques Rousseau Enstitüsü kurulmuş, 1929’da Cenevre Üniversitesi içinde Eğitim Bilimleri Enstitüsü adını alarak çalışmalarını sürdürmüştür. İsveç’te 1970’li yıllardan itibaren eğitim yönetiminin de içinde bulunduğu eğitim bilimleri alanlarının önem kazandığı görülmektedir. 1975’te Psikoloji ve Eğitim Bilimleri fakültelerinin kurulmasıyla eğitim bilimleri gelişiminin hız kazandığı saptanmıştır (Hofstetter ve Schneuwly, 2004, akt. Aydın, Kepenekçi, Memeduhoğlu ve Oğuz, 2005).
Kaynak: Türkiye’de Eğitim Yönetiminin Bilimleşme Düzeyi, Prof. Dr. Ali Balcı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Bahar 2008, Sayı 54, ss: 181-209
Türkiye’de Eğitim Yönetiminin Tarihçesi adlı yazıyı okumak için tıklayınız.
[…] “Amerika ve Avrupa’da Eğitim Yönetiminin Gelişimi” adlı yazıyı okuyabilirsiniz. […]
Bu yazıyı Murat Özdemir’in Eğitim Yönetimi kitabını okuyarak genişletebilirsiniz.